کالاهای اساسی و لیست قیمت
لیست کالاهای اساسی به صورت سالانه توسط دولت مطابق با نیاز و شرایط بازار تعیین می شود و در صورت نیاز به پیشنهاد و نظر مشترک دو ارگان ستاد هدفمندسازی یارانه ها و کارگروه تنظیم بازار تغییر پیدا می کند. با توجه به اینکه کالاهای اساسی لازمه ی زندگی هر فرد می باشد، قیمت این کالاها بایستی به صورتی باشد که تمامی اقشار جامعه توان خرید آنها را داشته باشند. در همین راستا دولت اقدام به عرضه کالاهای اساسی با قیمت پایین تر در بازار می کند. مابه التفاوت قیمت واقعی محصول و قیمتی که برای عرضه در بازار در نظر گرفته می شود از بودجه عمومی تامین می شود. این راهکار در راستای کنترل نوسانات قیمت کالاهای اساسی در بازارهای داخلی در نظر گرفته شده است.
با وجود اینکه قیمت کالاهای اساسی باید به گونه ای باشد که تمام طبقات جامعه امکان تامین آنها را داشته باشند و ثبات نسبی داشته باشد، می توان گفت که فاکتورهای متعددی از جمله قیمت روز ارز، حجم واردات، عدم ترخیص کالاهای وارداتی از گمرک، ممنوعیت واردات برخی از کالاها در بازه های زمانی خاص، تحریم، نرخ تورم و غیره به صورت مستقیم بر روی قیمت تمامی اقلام ضروری تاثیر دارند. تمامی مولفه های نام برده سبب تغییر لحظه ای قیمت کالاهای ضروری در بازارهای داخلی کشور می شوند.
تاثیر نوسانات ارز بر روی قیمت کالاهای اساسی
همانطور که میدانید نوسانات ارز یکی از مهم ترین فاکتورهای تاثیرگذار بر روی قیمت درصد زیادی از کالاهای موجود در بازار ایران از جمله کالاهای اساسی می باشد. متاسفانه از آنجایی که نوسانات جزئی ارز سبب تغییر چشمگیر و لحظه ای قیمت کالاهای اساسی می شود، نمی توان قیمت دقیقی در بازه زمانی طولانی مدت برای اقلام موجود در لیست کالاهای ضروری اعلام کرد. به صورت کلی کالاهای اساسی را می توان در ۲۵ قلم خلاصه کرد که این کالاها از دو طریق واردات و تولیدات داخلی تامین می شود. بخشی از کالاهای اساسی وارداتی با ارز ترجیحی (دولتی) ۴۲۰۰ تومانی وارد کشور می شوند و به بخش دیگر ارز نیمایی تخصیص داده می شود. در سال گذشته ۷ قلم اصلی شامل روغن خام (مواد اولیه مورد نیاز برای تهیه انواع روغن)، دانه های روغنی، ذرت، کنجاله سویا، دارو و تجهیزات پزشکی، جو و گندم به ارزش ۶.۹ میلیارد دلار با ارز دولتی وارد کشور شده است که این رقم بیش از ۶۴ درصد از کل واردات کالاهای اساسی را در بر می گیرد.
بررسی و اطلاع از آخرین قیمت مواد غذایی و کالاهای اساسی
تفاوت عجیب و بیش از حد قیمت ارز دولتی و ارز آزاد موجود در بازار باعث شد دولت در راستای کنترل نرخ ارز در کشور و ایجاد ثبات نسبی بر روی قیمت کالاهای اساسی اقدام به ایجاد ارز نیمایی کند. سامانه ارز نیمایی برای اولین بار در سال ۹۷ توسط بانک مرکزی معرفی شد که هدف آن ساماندهی بازار صادرات و واردات ایران و تسهیل فرآیند تجارت بود. استفاده از ارز نیمایی در کنار مزیت هایی مانند دسترسی تجار به طیف وسیعی از صرافی ها و داشتن امنیت بالای معاملاتی، تاثیرات منفی نیز بر روی بازار کشور ایران داشته است که یکی از مهم ترین آنها تاثیر نوسانات ارزی بر روی قیمت کالاهای اساسی وارداتی می باشد. تخصیص ارز نیمایی برای واردات برخی از کالاهای اساسی باعث شده قیمت روز ارز سبب تغییر لحظه ای قیمت کالاهای گروه اول در بازارهای ایران شود که نمونه بارز آن را می توان بر روی قیمت برنج و بازار واردات این محصول مشاهده کرد. در سال گذشته دولت نسبت به جایگزینی ارز نیمایی با ارز دولتی برای واردات برنج اقدام کرد که این امر نه تنها سبب افزایش چند برابری قیمت برنج در بازار شد، بلکه منجر به ثابت نبودن قیمت برنج های وارداتی شده است و در حال حاضر برخی از فروشندگان این محصول را با قیمت دلخواه در بازار عرضه می کنند. دقت داشته باشید که عدم ثبات قیمت دلار در کشور سبب متغیر بودن قیمت کالاهای اساسی شده است و ممکن است افراد هنگام خرید یک کالای واحد به صورت همزمان با چندین قیمت مختلف مواجه شوند. در ادامه این موضوع را به صورت کامل بررسی خواهیم کرد.
تاثیر ثبات نسبی نرخ ارز بر روی قیمت کالاهای ضروری
کاهش یا افزایش نرخ ارز به صورت مستقیم بر روی قیمت تمامی کالاهای اساسی موجود در بازار اعم از تولیدات داخلی و کالاهای وارداتی تاثیر دارد. البته این موضوع را در نظر بگیرید که افزایش قیمت دلار سبب بالا رفتن لحظه ای قیمت تمام اقلام موجود در لیست کالاهای اساسی خواهد شد، این در حالی است که کاهش نرخ ارز با کمی تاخیر و بعد از چند روز یا چند هفته بر روی قیمت این محصولات تاثیر می گذارد. با وجود اینکه انتظار می رود که در پی کاهش نرخ ارز قیمت کالاهای وارداتی نیز به همان نسبت کاهش پیدا کند، مشکلاتی مانند عدم ثبات کاهش قیمت ارز و فضای رقابتی میان فروشندگان مانع از این امر می شود.
یکی از سوالاتی که معمولا برای تمامی خریداران کالاهای اساسی در کشور به وجود می آید، چرایی عدم تغییر قیمت کالاهای اساسی در بازار با وجود کاهش قیمت دلار می باشد. دلیل اصلی این موضوع را می توان مستمر نبودن کاهش قیمت ارز و قرار نگرفتن قیمت دلار در یک کانال مشخص می باشد. همانطور که میدانید بازار ایران مستعد بروز نوسانات شدید ارزی می باشد، همین موضوع باعث شده بسیاری از واردکنندگان و فروشندگان کالاهای اساسی به دلیل عدم آگاهی از نرخ تورم و قیمت روز ارز در آینده، با وجود کاهش قیمت دلار تغییری بر روی قیمت کالاهای خود ایجاد نکنند. بنابراین می توان گفت که کاهش نرخ ارز در صورتی که این کاهش در طولانی مدت ثبات نداشته باشد نیز تغییری بر روی قیمت کالاهای اساسی ایجاد نمی کند و همچنان این محصولات با قیمت بالا در بازار به فروش می رسند. در نهایت می توان گفت دولت در خصوص کاهش قیمت کالاهای ضروری، بایستی اقداماتی در راستای استمرار افت قیمت دلار به انجام برساند.
ارسال دیدگاه
مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : 0