فضای گفتمانی در صداوسیما نسبت به قبل بسته تر شده/ صداوسیما حافظ منافع یک جریان سیاسی خاص شده؟

این روزها حواشی صداوسیما از محتوای برنامه‌هایش پرسروصداتر شده است. آخرینش مربوط می‌شود به سازوکار تعهدگرفتن این نهاد از میهمان‌هایش که به «آرمان‌های انقلاب اسلامی» باید وفادار باشید.

شرق نوشت: این روزها حواشی صداوسیما از محتوای برنامه‌هایش پرسروصداتر شده است. آخرینش مربوط می‌شود به سازوکار تعهدگرفتن این نهاد از میهمان‌هایش که به «آرمان‌های انقلاب اسلامی» باید وفادار باشید.

این موضوع را محمد رحمانی، تاریخ‌پژوه در یادداشتی مطرح کرد و نوشت: «چند روز پیش تماسی داشتم و از آن سوی خط برای برنامه تلویزیونی با موضوع رضاشاه دعوت شدم؛ عرض کردم به علت سانسورهای سلیقه‌ای که ماحصل عدم فهم تاریخ است، بنای حضور ندارم که با اصرار و پیگیری عوامل برنامه بدون توقف احساس کردم عدم پاسخ مثبت، بی‌توجهی به فرصت‌ها برای بسط آموزش عمومی تاریخ و خدایی ناکرده ممکن است از حب نفس باشد.

خلاصه که با وجود حال نامساعدم پذیرفتم تا پنجشنبه به استودیوی ضبط این برنامه در اطراف فرودگاه مهرآباد بروم. ساعت شش صبح برخاستم و مطابق برنامه طوری با وسیله شخصی حرکت کردم که یک ربع پیش از ساعت ۸:۰۰ در استودیو حاضر باشم. بگذریم که تازه ساعت ۹:۰۰ عوامل اصلی رسیدند و حوالی ساعت ۱۰:۰۰ استارت نصب میکروفن و… را زدند. در همین احوال یکی از عوامل دو برگ کاغذ جلویم گذاشت و گفت امضا کن. یک برگ که اطلاعات کامل هویتی، تحصیلاتی و … بود. اما برگ دیگر تعهد عجیبی بود که تضمین می‌خواست به الگوی انقلاب اسلامی وفادار باشم و در رابطه با برنامه در فضای مجازی و اجتماعات نگویم و اگر هم برنامه کلا پخش نشد، جای اعتراض ندارم!

خب من سال‌ها در برنامه‌های مختلف رادیو و گاهی تلویزیون دعوت شده‌ام و این تعهد عجیب‌وغریب بدعتی زشت و توهین‌آمیز بود که خلاف میهمان‌نوازی محسوب می‌شد. ما حتی وقتی به جلسه خصوصی با رهبر انقلاب یا رئیس‌جمهور یا عالی‌ترین فرماندهان نظامی-امنیتی دعوت می‌شدیم، هیچ تعهدی اخذ نمی‌شد؛ بدیهی است که شرط اخلاقی نیز حفظ حرمت میزبان است. خلاصه که گفتم امضا نمی‌کنم و گفتند پس نمی‌شود و بعد چند ساعت معطلی برگشتم منزل…».‌

سخنان اخیر رحمانی در حالی است که اخیرا برنامه جهان‌آرا که از شبکه افق پخش می‌شود هم پرحاشیه شد؛ به‌ نحوی که در این برنامه اتهامات متعددی به شهیندخت مولاوردی، زهرا شجاعی و معصومه ابتکار زده شد و حتی فرصت دفاع به ایشان هم به زمانی برای حمله مجدد این برنامه به شخصیت‌های مذکور تبدیل شد. پیش‌ازاین نیز صداوسیما بستر ترویج سخنانی شده است که حتی از منظر اصولگرایان هم علیه منافع ملی بوده است؛ برای مثال میهمانی که در برنامه‌ای گفت آنهایی که از شرایط موجود ناراضی‌اند، از کشور بروند.

سریال گاندو هم یکی دیگر از آن نمونه‌های اخیر است که رسما دستگاه دیپلماسی نظام را در هشت سال دولت روحانی به چالش کشید و اتهامات متعددی را علیه مسئولان نظام مطرح کرد.‌ به گفته بسیاری از کارشناسان فضای گفتمانی و سیاسی موجود در صداوسیما در سال‌های اخیر حتی نسبت به دهه‌های گذشته فضای بسیار بسته‌تری شده است و البته به نظر می‌رسد مدیران صداوسیما تمایل دارند بیشتر حافظ منافع یک طیف و حتی نه یک جریان سیاسی خاص باشند؛ طیفی رادیکال که البته در مجلس هم حضور دارند.